घडीमा ७ :३० बजेको रहेछ ।
निद्राबाट झसँग बिउँझीएछु म । बिहान अबेर भएको जस्तो लाग्यो ।  ड्युटिमा  जान अबेर भएछ भनेर छिटोछिटो नित्यकर्म गरेर रेडी भएँ ।  जिउ पूरै भारी भएको अनुभव थियो ।  जाँगर रत्तिभर थिएन ।  शरीर तात्तिएको महसुस भएको थियो ।  निदार छाम्दा ज्वरो आउला जस्तो थियो।  रुघाखोकी  त महाराजगन्ज  टिचिङ प्राङगण  प्रबेश  गरेको अर्को दिनबाट सुरु भएको  थियो ।  खुट्टाका कुर्कुच्चा र पैतला हुर्किएका थिए ।  हल्का घुमाएको जस्तो पनि भएको थियो ।  जिउ  पुरै लथ्रक्क परेको थियो।
यस्तो लागिरहेको थियो- “सुत्न पाएँ भने त कुम्भकर्णको  ६ महिने रेकर्ड पनि पक्कै तोड्न सक्छु” ।
पहिले पहिले दिनभरी  हिंडेर बेलुका घर पुग्दा हुन्थ्यो यस्तो  ।  धेरै बर्षपछि बाल्यकालको झझल्को आयो ।  सदरमुकामबाट  घर हिंडेका  गोरेटा बाटा याद आए ।
आफ्नो यो डाक्टरी गोरेटोको  पनि लामो बाटो अझै तय गर्न बाँकी रहेको यथार्थ पुन स्मरण भयो।
घर पुग्ने गोरेटो र डाक्टरी गोरेटो उस्तै लाग्यो ।
दुबै  सांघुरा अनि थकानपूर्ण यात्रा ।
फरक भन्नुपर्दा चाँही डाक्टरी यात्रा कतै टुङो नभएको ।  पढ्दै दुई तिहाइ उमेर बित्ने ।

एप्रोन लगाएर झ्याल लगाउँछु भनेर  लागेको  थिएँ ।  बाहिर  हेर्दा त  राती पर्न लागेको रहेछ ।  समयचक्रसँग  म झुक्किएको रहेछु । अघिल्लो दिन बिहान  ७ बजेदेखि त्यो दिनको ४:३० सम्मको गतिबिधी एकपछि अर्को सम्झना हुन थाल्यो ।  म त ड्युटिबाट कोठामा आएर बेडमा पल्टिएपछी दुई घण्टामा उठेको रहेछु ।  अब भोली ड्युटि खबर गरेर नजाने बिचार  गरेको थिएँ ।  अनी  फेरि सुत्ने प्रयास गरेँ।  कुन दिनमा यो डाक्टरी बिधा पढ्न पुगिएछ भन्ने महसुस भएको थियो ।  त्यो रात एक ट्याब्लेट सिटामोल र सेट्रिजिनको शरणमा परियो।  जे होस् केही काम गरेछ त्यसले ।  बिहान हल्का ठीक भएको थियो ।
भन्नुपर्दा ज्वरो आएनछ कस्सो ।  एक मनले त भर्सेला परोस्   भनेर आराम गर्न मन लागेको पनि थियो।
……
पढेर कहिल्यै  सकिने रहेनछ  ।  ६ बर्षको एम बि बि एस पढेर तीन बर्ष दुर्गम जिल्लाहरुमा बितिसकेपछि नेपालको केन्द्र मानिने काठमाडौको महाराजगन्जमा एमडी अध्ययन गर्ने अवसर प्राप्त भयो ।  पढ्ने बानी पूरै मन्द भइसकेको थियो ।  प्रबेश परिक्षाको केही महिना पूर्व  पढाइको गति तिब्र बढेको थियो ।  नाम निस्केपछि  फेरि एक महिना ब्रेक लाग्यो ।  मस्तिका दिनहरु थिए ति ।  अब मस्तीका  दिनहरु सकिदै छन र ब्यस्तताको जात्रा सुरु हुँदै छ भनेर रारासम्मको यात्राको समय जुराएको थिएँ  ।
थाहा थियो, अबको ३ बर्षलाई   घुम्ने ठाउँ भनेको अस्पातल परिसर मात्र पाइनेछ!
रेजिडेन्सी प्रबेश गरेको पहिलो दिनमा दिमाग पूरै  रणभुल्लमा परेको थियो ।  गाँउबाट  शहर प्रबेश गरेका  सुरुका दिनहरु  जस्ता ।
नयाँ ठाउँ नयाँ परिबेश ।
………
बिहानको ९ बजेको थियो। ।  कन्फरेन्स हलमा कुनै एउटा बिरामीको केसको बारेमा प्रस्तुत भैरहेको थियो । कता कता त्यो बातावरणमा   पहिले कतै बसेको जस्तो लागिरहेको थियो ।  ड्युटी भएको डाक्टरले भर्ना गरिएको बिरामीका बारेमा बिस्तृत रुपमा बरिष्ठ  डाक्टरहरु तथा  तैनाथ सबै रेजिडेन्ट डाक्टरहरुलाई प्रस्तुत गर्नुपर्ने रहेछ ।  एकदम फरक महसुस हुँदै थियो ।  एकै दिनमा विद्यार्थी भएको अनुभव भएको थियो। सेतो कोट अर्थात् एप्रोन नलगाएको धेरै नै भएछ ।  जिल्लातिर काम गर्दा डाक्टर सजिलै चिनिने भएर नलगाउँदा फरक पर्थेन ।  करिब ४५ मिनेटमा त्यो प्रस्तुतिकरण सकिएको थियो। हामी पहिलो बर्षका रेजिडेन्टहरु सबै आइनपुगेकोले त्यो पहिलो दिन बिदा मिलेको थियो ।  प्रस्तुत गर्दै गरेका रेजिडेन्टको अनुहार हेर्दा दार्हीले लटरम्म  ढाकेको ,फुर्सद नपाएको र आँखाका माथि तलका  परेलाहरु टाँस्सिन खोजेको जस्तो देखिन्थ्यो ।  अब आफ्नो हालत पनि त्यस्तै हुनेवाला छ भनेर फिल्म हलतिर गएको थिएँ म त्यो दिन ।  त्यस्पछि अस्पतालको  परिसरबाट बाहिर स्वतन्त्र  कदम राख्ने सौभाग्य प्राप्त भएको छैन ।

बिहान ८ बजे वार्डमा पुगेको थिएँ ।  पहिलो औपचारिक दिन थियो त्यो ।  वरिपरी  हेर्दा कुनै एउटा सरकारी अस्पतालको    समुन्नत रुप जस्तो लागेको थियो ।  वार्डहरुको बारेमा केही थाहा हुने कुरा भएन ।  मैले चिनेको कोही पनि देखिन ।  त्यसैले बिधीपूर्बक  बिरामीको बिहानी राउन्डमा सहभागी भएको थिएँ ।  वार्डमा धेरै जसो सोमरसको महिमाले पीडित बिरामी देखियो ।  त्यो दिन सिस्टम र ल्याब जाँचका  कागजका बारेमा बुझ्दैमा बित्यो ।  अर्को दिन ड्युटी परेको थियो ।  जसलाई “माइनर” भनेर नामाकरन गरिने रहेछ ।

नामले “ माइनर ”  राखेकोले  हल्का किसिमको ड्युटी होला भन्ने अनुमान गरेको थिएँ ।  तर मेरो अनुमान पूरै   गलत साबित हुने वाला रहेछ ।  ड्युटी डा हरि सँगै  परेको थियो ।  हरी दाइसँग मेरो पहिलेदेखिको चिनाजानि थियो ।  ड्युटीको बारेमा एकदम बिस्तारका साथ भन्दै हुनुन्थ्यो ।
हरि दाइ बोलिले मिजासिला कामले पक्का  ।
बिरामी त पक्कै दंग पर्दा हुन्  ।  माइनर भनेको त वार्डमा कुद्ने काम रहेछ । कस्सो उकालो कुद्नु परेन ! आकाशबानीको पनि ब्यबस्था रहेछ ।  कतै भर्ना गरिएका बिरामीलाई समस्या परेमा कल आउने कि त ठाउँठाउमा राखिएका माइकबाट आवाज आउने रहेछ । मेरो फोनमा चार्ज धेरै टिक्दैन ।  सँगै ड्युटी भएकोले फोन सबै हरी दाइकोमा आइरहेको थियो ।  दाइ अगाडि अगाडि म पछाडि पछाडि कुदिरहेका थियौँ ।  त्यती धेरै फोन आएको देखेर नयाँ चार्ज टिक्ने मोबाइलको टड्कारो  थियो मलाई अब ।
कतै के रगतको रिपोर्ट राम्रो आएन ।
कतै पोटासियम र सोडियम भन्ने रगतको रिपोर्ट धेरै बेसी धेरै कम ।
कतै बिरामीले नाकबाट पाइप निकाले ।
कतै बिरामीलाई ज्वरो आयो ।
कतै प्रेसर बढ्यो ।
आदि आदि   ।
यो सबै दौडधुपले आफ्नै प्रेसर बढ्ने जस्तो थियो ।  त्यही नेफ्रो वार्डमा बसेर रिपोर्ट हेर्दै गरेको  बेलामा ००१ भन्दै आकाशबानि भएको थियो ।
अर्थात्, तुरन्तै दौडिनुपर्ने सिरियस बिरामीको अवस्था हेर्न ।  त्यसपछि  हस्याङ्फस्याङ गर्दै श्वासप्रश्वास रोगको वार्ड पुगेको थिएँ ।  सबै जम्मा भइसकेका थिए ।  हरी दाइ पहिल्यै पुगिसक्नभएको  रहेछ ।

पहिलो ड्युटिमै बिरामीको मृत्‍युको सर्टिफिकेट बनाउन परेको थियो ।  यस्तै दौड गर्दा गर्दै २ बजिसकेको थियो शायद ।
शरीरले आराम खोजिराखेको थियो ।  ड्युटि रुममा गएर पल्टिएको थिएँ ।  जिउ पुरै दुखेको थियो ।  आँखा पोलेका थिए ।  आँखाले खबरदारी गर्दै थिए आरामको लागि ।  दिमागका कोशीकाले सोच्न बन्द गर्दै थिए ।  त्यसैले बिहान आफ्नो कोठामा गएर पल्टिन मन लागेको थियो ।  तर अर्को दिनको बिहानको राउन्ड बसेर काम सकेर जानुपर्ने रहेछ ।  राउन्डमा बिरामीको रोगका बारेमा छ्लफल हुने रहेछ ।  जे होस् आफ्नो हालत जस्तो भएपनि    बिरामीको लागि भने राम्रै हुने जस्तो लाग्यो ।  तर आराम नपाएको दिमागले सोच्न भने भ्याउने रहेनछ ।  सुरुका दिन भएर होला ।  केही पनि मेसो पाइरहेको थिइन  ।
यस्तो ड्युटि पुरै अबैज्ञानिक लागेको थियो ।   हरि  दाइलाई देख्दा स्ट्यामिना प्रचुर भएको जस्तो लाग्यो ।  म भन्दा बढी दौडिएपनी हरि दाइमा थकान कम देखिन्थ्यो ।  शायद सबैलाई  समयसङै बानी पर्ने होला ।  खुट्टाले कतै ठाउँ छोड्ने हो कि भन्ने डर पनि थियो ।  जिउ पुरै गलेको थियो ।  आरामदायी  सोफामा अडेस लगाएर नदीको किनारामा बसेर प्रकृति नियालिरहेको सपना आए हुने जस्तो लागेको थियो ।  तर सपना सम्म डराएर भागिछन् शायद ।  बिहान ५ बजे उठ्दा सपना केही याद आएन ।  यो रेजिडेन्सीले मेरो स्ट्यामिना जाँच्न लागेको जस्तो लाग्यो ।   बिहान ८ बजेसम्म सुत्ने बानी परेकोमा एक्कासी २ ३ घण्टाको मात्र आरामले ३६ घण्टा धान्न त कठिन हुनेनै भयो ।  जम्माजम्मी ११ किलोमिटर हिँडेको कुरा स्मार्ट वाचले देखायो । त्यस्ता ११ किलोमिटर त पछि पछि दैनिकी नै बन्न पुगे । कस्तो सारो दौडेको भनेर आफैलाई देखेर अचम्म लाग्यो ।
कतिखेर त किन यो बिषय रोजिएछ भनेर दिक्क नलागेको पनि हैन ।
……
साथीहरुलाई फोन नगरेको धेरै भएछ ।  फोन गरेको पनि रिप्लाई गर्न बिर्सिएको रहेछ ।  आराम खानाभन्दा पनि महत्वपूर्ण भएको छ ! त्यो फोन र मेसेज त प्राथमिकतामा पुछरमा धकेलिएको हुन्छ ।  ।  मेसेन्जर आदिका मेसेजको रिप्लाई ३- ४ दिनमा मात्र दिँदा कस्तो मान्छे होला भन्दा हुन्  ।  नदेखेसम्म धेरैले पत्यौन्नन् पनि ।  सबैलाई  एमडि पढ्ने भनेको टेबुलमा किताब कपी राखेर  कुर्सिमा बसेर क्लासमा पढाई हुन्छ भन्ने लाग्दो रहेछ ।
हुन पनि मेडिकल कलेज भनेपछी प्लस टु कलेजको जस्तै  पढाई हो भन्ने छाप रहेछ सबैको लागि ।
हल्का मैलो सेतो कोटको दाहिने खल्तिमा एउटा नोट बुक,  पेपर ,ह्याम्मर, टेप  आदी र बाँया खल्तिमा सानो किताब वा ठुलो आकारको मोबाइल बोकेर घाँटीमा आला झुन्ड्याइ हिंडेका डाक्टरको क्लास भनेको बिरामी हेर्ने, ड्युटी  गर्ने र बिरामीको रोगको बारेमा केस प्रस्तुती गर्ने हो ।  यो क्लासमा कुर्सी टेबलमा बसेर ४० मिनेटको क्लास हुँदैन ।  यसमा क्लास भनेको बिरामीको बेड, बिरामीको फाइल, बिरामिसँगको रोगको  भलाकुसारी र एक आपसमा छलफल हो ।
भोली पुन: ड्युटिमै जानुपर्ने हुँदा कलम यत्तिमै बिसाउने अनुमती पाऊँ ।  धन्यवाद ।

उही
थकित रेजिडेन्ट(२०७५-०२-०४)
………
( भख्खरै चिकित्सा शिक्षा आयोगले मेडिकल शिक्षामा स्नातकोत्तर तर्फको नतिजा निकालेको छ ! अबको केही हप्तामा अस्पतालहरुले नयाँ रेजिडेन्ट डाक्टर पाँउछ । आफ्नो रेजिडेन्सिका सकसपुर्ण सुरुवाती दिनहरुलाइ सम्झँदै लेखक डा शम्भु खनालले यो लेख अब आउने रेजिडेन्ट हरुलाइ समर्पित गर्दै लेखेका हुन् )!